İstanbul Sanayi Odası (İSO)
tarafından her yıl gerçekleştirilen Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu
2014 Araştırmasının sonuçları açıklandı. Üretimden satışlara göre yapılan
sıralamada bir önceki yıla göre satış hasılatı 2,2 Milyar TL azalmasına rağmen
37 Milyar 501 Milyon 812 Bin 917 Liralık satış hasılatıyla TÜPRAŞ birinci
sırada yer alırken, ikinci sırada Ford Otomotiv, Üçüncü sırada ise bir önceki
yıl listenin dördüncü sırasında olan Oyak Renault yer aldı. Türkiye’nin En
Büyük 500 Sanayi Kuruluşu arasında 6’sı ilk 50’de olmak üzere toplam 11 Kamu Kuruluşu
500 sanayi devi arasında sıralamaya girdi. 2014 yılı üretimden satış rakamlarına
göre Türkiye’nin en büyük 500 Sanayi Kuruluşu sıralamasında ilk sıraları
enerji, otomotiv ve metalürji şirketleri ile elektronik eşya üreticileri paylaşırken,
Sanayi Devleri arasında ilk 50’de 7 gıda şirketi yer alırken, ilk ellideki tek kooperatif
şirketin Konya Şeker, Türkiye’nin 40’ıncı büyük şirketi oldu. Türkiye’nin En
Büyük 500 Sanayi Kuruluşu sıralamasında Konya’dan Konya Şeker ile birlikte 10
şirket yer alırken, Konya Şeker özel sektör şirketleri arasında 37’nci büyük
olarak listeye girdi.
2014
yılında İSO 500’ün toplam satış hasılatı 2013 yılına göre % 3.9’luk artışla 455
milyar liradan 472,5 Milyar Liraya yükseldi. Şirketlerin toplam dönem kârı 2013
yılında 22.1 milyar lira iken 2014’te 500 şirketin toplam dönem karı bir önceki
yıla göre %22,6 artarak 2014 yılında 27,1 Milyar Liraya çıktı. Listede bulunan
şirketlerden 476 tanesi 2014 yılını kârla kapatırken bu rakam 2013 yılında 483
idi. İSO 500 listesinde ilk 500 içerisinde kendisine yer edinen ve istikrarlı
bir şekilde büyümesini sürdüren Konya Şeker ise 2014 yılındaki cirosunu bir
önceki yıla göre 217 Milyon 657 Bin 119 Lira artırarak 1 Milyar 998 Milyon 826
Bin 388 Liraya çıkararak ciroda %12,2’lik bir büyüme performansı sergiledi.
2014 yılında İSO 500 şirketleri üretimden satışlarına göre ortalama %9,9’luk
büyüme performansıyla 2014 yılı enflasyon rakamı olan %8,2’nin hemen hemen
yarısı kadar bir büyüme gerçekleştirirken, Konya Şeker %12,2’lik büyüme
performansıyla İSO 500 şirketleri ortalamasına göre 3 kattan fazla performans
sergilerken 2014 enflasyon oranının %4 üstünde bir büyümeye imza attı. 2014 yılı performansıyla geçen yıl açıklanan
rakamlara göre cirosunu 1.781.169.269 liradan 1.998.826.388 liraya çıkararak
satış hasılatını % 12.2 büyüten Konya Şeker, bir önceki yıl İSO 500’de 39’uncu,
2013’te açıklanan 2012 rakamlarına göre ise 44’üncü sırada yer almıştı. 2014
yılında cirosunu 217 milyon lira artıran Konya Şeker son 15 yıldır istikrarlı
bir şekilde büyümesini sürdürürken sanayi devleri arasında ilk 50’nin değişmez
şirketi olmasıyla dikkatleri üzerine çekti.
İlk 50 içerisinde 25 fabrikalı kamuya ait Türkiye Şeker Fabrikaları
A.Ş.’nin 3 Milyar 85 Milyon liralık satış hasılatıyla 19’uncu sırada yer aldığı
listede 40’ıncı sıradaki Konya Şeker’den sonra şeker sektöründe faaliyet gösteren
Kayseri Şeker de 97’nci sırada yer aldı.
İSO’nun yaptığı çalışmaya göre Türkiye’nin en büyük 500
Sanayi Kuruluşunun 2013 yılına göre 2014 yılındaki satış hasılatları ortalama
%3,9 artarken Konya Şeker, Türkiye ortalamasının üç katından daha iyi bir performans
sergileyerek üretimden satışlara göre bir önceki yıla göre %8 arttırdı. 2011
yılı üretimden satışlara göre yapılan sıralamada Türkiye’nin En Büyük 500
Sanayi Kuruluşu arasında 49’uncu sırada yer alan Konya Şeker 2012 yılında
sergilediği ve Türkiye ortalamasını 2’ye katlayan performansıyla 5 sıra birden
yükselerek 44’üncü sıraya yükselmesinin ardından 2013 yılında 500 sanayi
devinin sergilediği ciro artışı performansını üçe katlayarak 5 sıra daha
yükselmiş ve Türkiye’nin Sanayi Devleri arasında 39’uncu sıraya oturmuştu. 2014
yılında fındık kreması üreticisi bir İtalyan şirketine satışı gerçekleşen Oltan
Gıda’nın bu satıştan sonra satış hasılatını yaklaşık %50 arttırarak ilk 500’de
55’inci sıradan 38’inci sıraya girmesi nedeniyle bu sene 40’ıncı sırada yer
alan Konya Şeker ilk 50’deki 5 gıda şirketinden biri olurken, özel sektöre ait
gıda şirketleri içinde ise 4’üncü sırada yer buldu.
1 milyar 998 Milyon 826 Bin 388 Liralık satış hasılatı ile
listeye 40’ıncı sıradan giren Konya Şeker dışında Konya’dan 9 şirket daha ilk
500 içinde kendisine yer bulurken, sıralamaya Pakpen 203’üncü, Eti Alüminyum 220’nci,
Tümosan 231’inci, Konya Çimento 312’nci, Akova Süt 351’inci, Ova Un 419’uncu,
Enka Süt ve Gıda 427’nci, Aydınlar Yedek Parça 480’inci ve Helvacızade 490’ıncı
sıradan girmeyi başardı. İlk 500 içinde Konya Şeker ile birlikte yer alan Konya
Merkezli 9 şirketin toplam satış hasılatı 4 Milyar 916 Milyon 124 Bin 266 Lira
olurken bu satış hasılatının %40,65’i Konya Şeker’in satış hasılatından oluştu.
Geleceğin Gıda Vadisi olarak görülen KOP Bölgesindeki Niğde ve Aksaray’dan İSO
ilk 500 sıralamasına giren şirket çıkmazken KOP illeri arasında yer alan
Karaman’dan Bifa 178’nci, Anı Bisküvi 435’inci ve Şimşek Bisküvi 438’inci
sıradan listeye girdi. Bir üretici kuruluşu olarak otomotivden, kimya sanayine,
beyaz eşyadan, çimento sanayine kadar pek çok tanınmış marka ile kamu ve
yerli/yabancı sermayeli büyük sanayi kuruluşlarını geride bırakan Konya Şeker,
listenin ilk ellisindeki en büyük tarımsal sanayi kuruluşu olarak da dikkat
çekti.
İstanbul Sanayi Odası’nın 2014 yılı verilerini baz alarak
hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Sıralamasında Konya Şeker’in 40’ıncı
büyük olarak sıralamada yer almasını değerlendiren AK Parti Karaman
Milletvekili ve Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Recep
Konuk, İSO 500 sıralamasında gurubun sadece Amiral Gemisi Konya Şeker’in ciro
rakamlarının yer aldığını hatırlattı ve Konya Şeker dışında Panogro, Beta
Ziraat, Panplast, bünyesinde üç termik santral olan Çobanyıldızı gibi filonun
diğer gemilerinin de yolda olduğunu vurgulayarak şunları söyledi;
“İstanbul Sanayi Odası’nın her yıl yaptığı Türkiye’nin 500
Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması üretimden satışlara göre yapılan bir
değerlendirme. Bu değerlendirmede şirketlerin üretim ve satış performansı
ölçülüyor. Biz bu araştırmada amiral gemimiz Konya Şeker ile ilk 50 içine demir
attık. Amiral gemimiz Konya Şeker ilk 50’nin değişmez ve en istikrarlı
şirketlerinden biri oldu. Son üç yıldaki yıllık büyüme ortalamamız %18’in
üzerinde. Bu rakam hem ülkemizdeki enflasyon rakamlarını hem de büyüme
rakamlarını katlayan bir rakamdır. Üstelik de Konya Şeker’in ciro rakamlarına
Panagro, bünyesinde 3 Termik Santral bulunan Çobanyıldızı, Beta Ziraat,
Panplast gibi diğer üretim şirketlerimizin ciroları dâhil değildir. Panagro
herkesin malumu sadece Türkiye’nin değil dünyanın en büyük üretim kapasitesine
sahip Et-Süt Entegre Tesisini bünyesinde barındıran şirketimiz. Keza, Beta Ziraatın
bünyesinde Ham Yağ Fabrikamız mevcut. Çobanyıldızı Şirketimizin en büyük
elektrik üretim santrali Kangal’ı 2013’ün 2’nci yarısında devraldık, Soma
Termik B Santralini önümüzdeki günlerde bünyemize katmaya hazırlanıyoruz ve hem
onların hem de Çumra’da kurulu santralimizin ciro rakamları henüz araştırmaya
yansımadı. Panplast sulama sistemleri üreten bir şirketten PVC ve Korige Boru
Üretim Tesisleri, Çuval Fabrikası ve Enjeksiyon ile Streç Film Üretim Tesisleri
ile bir plastik sanayi devine dönüştü. Yani amiral gemimiz Konya Şeker yolu
açtı peşinden bir filo yola çıktı. İnşallah üretimdeki ve satıştaki performanslarıyla
önümüzdeki yıllardan itibaren ilk 500’de Konya Şeker bayrağını dalgalandıran
kocaman bir filomuz olacak.
Biz kurum olarak bu tür çalışmalara önem veriyoruz. Bu tür
çalışmalara listede kurumumuzun ismi yer aldığı için önem atfetmiyoruz. Bu tür
çalışmalara kendi performansımızı ülkedeki sanayi kuruluşlarının performansı
ile gerçekçi bir şekilde kıyaslama imkânı verdiği için önemsiyoruz. Her yapılan
çalışmadan biz kendimize dersler çıkarıyor varsa eksiklerimizi giderecek
önlemleri alıyor, performansımızla önde olduğumuz hususları daha da nasıl
geliştirebileceğimize kafa yoruyor, yükselen sektörleri bu tablolarla teyit
edip, o sektörlerde neler yapabileceğimize çalışıyoruz. Mesela bu sene
Türkiye’nin ilk 500’ündeki Sanayi devleri üretimden satış hasılatını %3,9
arttırmış. Biz %12,2 arttırmışız. Yani ortalamanın üç katının biraz üzerinde ve
2014 yılının 8,2’lik enflasyon rakamının %4 üzerinde bir performans
sergilemişiz. Yani enflasyondan arındırıldığında da, ülkemizdeki sanayi
devlerinin ortalama büyümesi dikkate alındığında da 2013’e göre 2014’ü başarı
çıtamızı biraz daha yükselterek kapatmışız. Bu şu açıdan önemli, bizim
büyümemiz, bizim üretimdeki büyümemiz üreticinin de büyümesi demektir. Bizim
daha çok ürettirmemiz demektir.
Konya Şeker’in bu sıralamada yukarılara doğru tırmanması bir
tesadüfün sonucu değildir. Konya Şeker kriz dönemlerinde ya da ekonomide
yaşanan dalgalanma dönemlerinde bu listede bir parlayıp bir sönen şirketlerden
de değildir. Konya Şeker son 14 yıldır istikrarlı bir şekilde yatırım yapıyor.
Daha çok üretmek, daha çok ürettirmek için yatırım yapıyor. Bizim sloganımız
belli, Konya Şeker ismini biz Türkiye’nin Üreten Gücü olarak tarif etmiştik. Bu
bir inancın, iddianın ve hedefin ifadesiydi.
Biz o iddia ve inancın gereği olarak hedefimizi her yıl bir önceki
yıldan daha çok üretmek olarak belirledik. Bu iddia ve inançla yola çıkıp,
hedeflerimizi de birer birer gerçekleştirince İSO’nun her yıl açıkladığı
listede Konya Şeker’in istikrarlı bir şekilde üst sıralara tırmanması ve
listenin ön gurubunun değişmezleri arasına girmesi zaten doğal bir sonuçtur.
Burada bir ayrıntıya dikkat çekmek istiyorum. Bu sene bir
önceki yıla göre %12,2 büyüdük ancak bir önceki yıla göre bir basamak inerek ilk
500’ün içinde 40’ıncı sırada yer aldık. Bunun konjonktürel bir durum olduğunu
ve geçen yıl satışı gerçekleşen bir şirketin bu satış sonrası olağan dışı bir
hasılat artışına imza atmasının sonucu olduğunu özellikle belirtmek isterim.
Bizim son üç yılda yıllık ortalamamız %18’in üzerindedir ve bu üç yılda da İSO
500 şirketleri ortalamasının üstünde bir büyüme yakalamış ülkemizin üç beş
şirketinden biriyiz. Üretimden satışlara
göre bir önceki yıl %23,1, ondan önceki yıl %20,2 büyüme gerçekleştirmiştik.
Şunu hemen belirtmem lazım son üç yıla göre bizim şeker üretim kotamız artmadı.
Şeker fiyatları da bu oranlarda yükselmedi. Bu satış rakamları reel üretim
artışının ve ürün çeşitlerimizdeki gerçek artış ile özellikle atıştırmalık
pazarında pazar payımızdaki artışın sonucudur. Konya Şeker’in cirosunu arttıran
bakkalda, markette satılan bisküvidir, çikolatadır, fındık kremasıdır, kektir.
Büyük resimde görünen, İSO 500’deki büyüme rakamı ortalaması ile Konya Şeker’in
büyüme rakamı arasındaki fark Konya Şeker’in raflardaki büyümesinin
göstergesidir.”
Yaptığı yatırımlar ve koyduğu vizyon ile Konya Şeker’in
Sanayi devleri arasında üst sıralara tırmanmasına öncülük eden Recep Konuk,
Konya Şeker’in Türkiye Sanayisinin sadece belli bir coğrafi bölgede kurulu
olursa gelişim gösterebileceği ya da başarılı olabileceği ezberini de, tarımsal
sanayinin rantabl olmadığı yanılgısını da, çok ortaklı şirketlerle ilgili
yanlış algıları da, kooperatif şirketlerin başarılı olamayacağı ön yargısını da
gösterdiği performansla yerle bir ettiğini, Anadolu’dan da, tarım sektöründen
de sanayi devleri çıkabileceğini, kooperatif şirketlerin de başarılı
olabileceğini tüm Türkiye’ye ispatladığını, bunun da İSO’nun açıkladığı
sıralama ile teyit edildiğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“İstanbul Sanayi Odasının her yıl yaptığı bu sıralama bir
tespittir. Yani İSO ülkedeki sanayi kuruluşlarının bir yıllık fotoğrafını
çekiyor. 2014 yılı için hazırlanan raporda Konya Şeker tüm kuruluşlar arasında
40’ıncı özel sektör kuruluşları arasında 37’inci sırada yer aldı. Bu
sanayileşme yarışında önlerde koşmayı başaran Konya Şeker, özel şirketler
arasında 37’inci sırada yer alan bir kooperatif şirketidir. Bu önemlidir. Çok
ortaklı şirketlere karşı yanlış bazı ön yargıları, ezber haline gelmiş
yaklaşımları, Konya Şeker’in gösterdiği performans bozmuştur. Bir diğer
ayrıntı, listenin üst sıralarında artık bir tarımsal sanayi kuruluşu vardır ve
oradan kopmayacağını, daha da yukarılara tırmanacağını ispatlamıştır. Bu da
ülke tarımı ve tarım sektörü açısından son derece önemlidir. Biz bir ezberi
bozduk, bir tabuyu yıktık, yolu açtık. Şimdi beklentimiz bizim açtığımız yoldan
çok daha fazla Kooperatif şirketinin geçmesidir. Çok daha fazla tarımsal
üretimle ve üreticiyle iç içe tarımsal sanayi kuruluşunun o yolda yürümesidir.
İlk 40’ta yer alan kuruluşlardan 3’ü kamu kuruluşu diğerleri
özel sektör. Bu kuruluşlar İstanbul, Ankara, Kocaeli, Sakarya ve İzmir’de yer alıyor.
Bu önemli bir ayrıntıdır. Birçok ilden hiçbir sanayi kuruluşunun ilk 500’de yer
alamadığı listede hem üst sıralarda Konya Şeker’in yer alması hem de listede Konya’dan
bizimle birlikte 10 sanayi kuruluşunun, Konya ile birlikte Anadolu’nun
kalbinden Karaman’dan 3 sanayi kuruluşunun yer alması bu bölgedeki hem yatırım
iklimindeki değişimin göstergesi hem de gelecek açsından, moral değerlerin
yükselmesi açısından önemlidir. Biz
meseleye ve bu tabloya sadece Konya Şeker olarak bakmıyoruz. Biz bu tabloya
geniş bir perspektiften, Anadolu’nun kalbinden, bölgedeki değişim fırsatları
açısından bakıyoruz. Konya’nın bir önceki yıl ilk 500’de 9 şirketi vardı, şimdi
10 oldu. Karaman’ın ilk 500’deki 3 şirketi de devasa adımlarla listede
ilerledi. Mesela üretimden satışlara göre Bifa 30 basamak, Anı 16 basamak,
Şimşek 4 basmak ilerledi. Büyükler arasında büyümek son derece zordur. Hele
hele Anadolu’dan çıkıp da büyükler arasında büyümek daha zordur. Hem Konya’daki
hem Karaman’daki bu bayrak yarışında, Anadolu’yu büyütme yarışında kader
ortaklığı yaptığımız her şirkete ve her kuruluşa hem şahsen hem kurumum adına
teşekkür ediyorum. Karaman’da atılan devasa adımlara, Konya’dan yükselen
sanayiye bakınca Anadolu’nun geleceği için hem daha ümitli oluyor hem de
Anadolu’nun potansiyeli harekete geçirilince başarılanları ve nelerin
değişebileceğini gördükçe Anadolu’nun çehresini ve kaderini değiştirecek büyük
işler konusunda heyecanımız ve cesaretimiz katlanarak artıyor. Yani Anadolu’nu
kalbinde kalbimiz Anadolu’nun çehresini ve kaderini değiştirecek büyük işler
için bu sonuçları görünce daha hızlı atıyor.”